การชอบอวดอวัยวะเพศ คือ การมีความสุข ทางเพศจากการได้อวดอวัยวะเพศของตนต่อผู้อื่น ซึ่งเป็นคนแปลกหน้าและไม่เต็มใจจะดู ความต้องการ นี้จะเกิดขึ้นบ่อยๆ โดยเจ้าตัวไม่สามารถยับยั้งใจได้ ความสุขทางเพศได้จากการเห็นผู้อื่นตื่นเต้นต่อการกระทำของตน บางรายอวัยวะเพศจะแข็งตัวด้วยขณะกระทำ บางครั้งถึงกับหลั่งน้ำกาม โดยทั่วไปสิ่งที่กระตุ้นพฤติกรรมนี้คือการเสี่ยงต่อความผิดทางกฎหมาย ความกลัวจะถูกเหยียดหยาม และ ความตระหนกตกใจของผู้พบเห็น
คนพวกนี้มักจะมีสิ่งกระตุ้นเฉพาะสำหรับแต่ละคน เช่น อายุของเหยื่อ “พวกชอบอวด” บางคนจะถูกกระตุ้นโดยเด็ก บางคนโดยผู้ใหญ่ หรือโดยลักษณะของผม ของเสื้อผ้า บางคนชอบอวดที่บันได บางคนชอบทำในสวนสาธารณะ บางคนทำในรถให้คนที่ผ่านไปมาได้เห็น หรือบางคนทำในที่ลับตา เมื่อผู้หญิงผ่านมาตามลำพัง
คนพวกนี้น่ารำคาญมากกว่าน่ากลัว เขามักจะไม่ก่ออาชญากรรมรุนแรง
ถ้าเขาก่ออาชญากรรมมันก็มักไม่เกี่ยวกับเรื่องเพศ เขามักจะไม่อวดอวัยวะเพศเมื่อผู้ดูอยู่ใกล้ๆ แต่จะกระทำเมื่อผู้ดูอยู่ไกลตั้งแต่ 6 ฟุตขึ้นไป
การอวดอวัยวะเพศมักมีลักษณะ “ซ้ำๆ แบบ” เช่น กระทำในสถานที่หรือเวลาเดิมที่เคยทำ ในรายเช่นนี้การพยากรณ์โรคมักจะดี และมักจะสามารถหาปัจจัยที่เกี่ยวข้องได้ง่ายกว่าพวกที่เกิดไม่เป็นที่หรือไม่เป็นเวลา
ความผิดปกตินี้พบค่อนข้างบ่อย คือ ประมาณร้อยละ 35 ของผู้ที่ถูกจับ เนื่องจากความผิดทางเพศ เป็นกับผู้ชายมากกว่าผู้หญิง ซึ่งอาจเป็นเพราะทัศนคติของสังคมต่อการอวดอวัยวะเพศของหญิงต่างจากของชายหรือผู้ที่พบเห็นการกระทำของผู้หญิงไม่รายงาน และพบได้ในทุกระดับสังคม การอวดอวัยวะเพศไม่ได้แสดงว่า คนๆ นั้นป่าเถื่อน หยาบคาย หรือขาดความรับผิดชอบ แต่ตรงกันข้ามคนพวกนี้ส่วนใหญ่ในส่วนลึกของจิตใจจะขาดความสุข เพราะต้องเสี่ยงกับการเสื่อมเสียชื่อเสียงของตนเองและวงศ์ตระกูล
ทั้งเขายังรู้ว่าพฤติกรรมทางเพศแบบนี้ของเขาผิดปกติหรือวิตถาร แต่เขาก็ไม่สามารถยับยั้งการกระทำของเขาได้ เพราะเขารู้แน่ว่า การร่วมเพศธรรมดาไม่ให้ความสุขแก่เขาเท่ากับการกระทำเช่นนี้
ลักษณะของผู้ป่วย
คนพวกนี้มักจะเป็นคนเงียบ ขี้อาย และสมยอม ไม่กล้าแสดงความก้าวร้าว รู้จักคนยาก และไม่สามารถดึงดูดใจเพศตรงข้าม มักมีความรู้สึกเป็นปมด้อย ไม่มั่นใจในตนเอง และบุคลิกภาพไม่บรรลุวุฒิภาวะ เขามักถูกเลี้ยงดูจากครอบครัวซึ่งเข้มงวดกวดขัน และมีทัศนคติต่อเรื่องเพศว่าเป็นสิ่งที่บริสุทธิ์ผุดผ่อง
ในวัยเด็กเล็กแม่มักจะมีอำนาจมากสำหรับเขา
อาการจะเริ่มหลังวัยแตกหนุ่มแตกสาวและเป็นอยู่ตลอดชีวิต คนพวกนี้เกือบทั้งหมดจะสมรส เพราะเขาหวังว่าความสัมพันธ์กับต่างเพศจะช่วยให้อาการของเขาดีขึ้น ซึ่งในที่สุดก็พบว่า เขาไม่สามารถมีความสุขจากการร่วมเพศได้เท่ากับการอวดอวัยวะเพศ และแล้วความสัมพันธ์ กับภรรยาของเขาก็จะค่อยๆ เลวลง แต่บางคนอาจไม่มีสมรรถภาพทางเพศเลย เมื่อมีเพศสัมพันธ์แบบปกติธรรมดา
สาเหตุ
พฤติกรรมนี้เกิดจากความรู้สึกว่าตนไม่สำคัญ ไม่เป็นผู้ชายพอหรือมีปมด้อย เขาหวังจะได้รับความเอาใจใส่และการยอมรับจากผู้อื่น นักจิตวิเคราะห์บางคนเชื่อว่า
ความผิดปกตินี้สำหรับผู้ชาย เกิดจากการกลัวจะถูกตอน การอวดอวัยวะเพศก็เพื่อลบล้างความกลัวอันนี้
บางคนว่าพวกชอบอวดอวัยวะเพศ เป็นพวกที่มีความสุขจากตัวเอง ซึ่งมีรากฐานมาจากการรักตัวเองมากเกินไป
การรักษา
เนื่องจากคนพวกนี้จะได้เห็นการตกใจอย่างสุดขีดของคนดู เพราะฉะนั้นการแสดงอาการตกใจ ให้คนพวกนี้เห็นจะส่งเสริมอาการให้เกิดขึ้นต่อไป ตรงกันข้าม
ถ้าผู้พบเห็นแสดงอาการสงบไม่สนใจเขา และแนะนำให้เขาไปรักษาความผิดปกตินี้เสียจะเป็นการช่วยคนพวกนี้ได้มาก
มีผู้รายงานว่าได้ใช้พฤติกรรมบำบัดรักษาความผิดปกติชนิดนี้ โดยการให้ผู้ป่วยเดินเปลือย ต่อหน้ากลุ่มผู้รักษาบ่อยๆ
ในขณะที่ผู้รักษาไม่แสดงความตื่นเต้นต่อการเปลือยของเขา ในที่สุดเขาก็จะเลิกประพฤติเช่นนี้ไปเอง
การรักษาวิธีอื่นคือ การทำจิตบำบัดเพื่อแก้ไขปมด้อยเกี่ยวกับความเป็นชายหรือแก้ไขความขัดแย้ง ในจิตไร้สำนึกเกี่ยวกับเรื่องเพศ
ตัวอย่างผู้ป่วย
ผู้ป่วยชาย สมรสแล้ว อายุ 21 ปี การศึกษามัธยมศึกษาปีที่ 3 ยังไม่มีอาชีพแน่นอน มาพบแพทย์ เนื่องจากมีความสุขทางเพศโดยการอวดอวัยวะเพศเป็นเวลา 1 ปี
ผู้ป่วยเล่าว่า วันหนึ่งหลังจากอาบน้ำและเปลือยกายอยู่ในห้องนอนตามลำพัง เพื่อนผู้หญิงคนหนึ่ง ของภรรยาได้พรวดพราดเข้ามาในห้องและเห็นผู้ป่วยในสภาพนั้น ในขณะนั้นผู้ป่วยรู้สึกตกใจมาก แต่ก็มีความสุขทางเพศร่วมอยู่ด้วย จากนั้นมาผู้ป่วยจึงพยายามหาโอกาสที่จะอวดอวัยวะเพศให้ผู้หญิงอื่นดู เป็นต้นว่า แกล้งเปิดหน้าต่างไว้ขณะเปลือยกายอยู่ในห้อง และพบว่าการกระทำเช่นนี้ให้ความสุขทางเพศ มากกว่าการร่วมเพศกับภรรยาเสียอีก แรกๆ ก็เพียงอวดอวัยวะเพศ แต่ต่อมาผู้ป่วยสำเร็จความใคร่ให้ผู้หญิงดูด้วย ผู้ป่วยรู้ดีว่าการกระทำของตนผิดปกติ น่าละอาย และทำให้ตนเองต่ำต้อยลง แต่ก็หักห้ามใจไม่ได้ ถ้ามีความต้องการแล้วไม่ได้ทำจะใจสั่น ปวดศีรษะ และทำอะไรไม่ถูกไปหมด แต่เมื่อได้กระทำแล้วความรู้สึกดังกล่าวจะหายไป
ผู้ป่วยอยู่กินกับภรรยาได้ประมาณ 4 ปี ภรรยาเป็นคนดี มีความรับผิดชอบ ครอบครัวค่อนข้างจะเก็บกดเรื่องเพศ อย่างไรก็ตาม เธอก็ได้พยายามกระตุ้นอารมณ์เพศของผู้ป่วยด้วยวิธีต่างๆ ที่ผู้ป่วยต้องการ แต่ก็ไม่สามารถ ให้ความสุขแก่ผู้ป่วยได้มากเท่ากับการอวดอวัยวะเพศ
ผู้ป่วย เป็นลูกชายคนโต มีน้องสาว 1 คน มารดาเป็นภรรยาคนที่ 2 ของบิดา ผู้ป่วยอยู่กับมารดา โดยบิดาเป็นคนรับผิดชอบเรื่องการเงิน แต่ไม่ได้อยู่ด้วยและญาติผู้หญิงสูงอายุเป็นคนเลี้ยงดูใกล้ชิดมาตั้งแต่เด็ก บุคลิกภาพเป็นแบบไม่บรรลุวุฒิภาวะและขาดความมั่นใจในตนเอง แต่จากการสัมภาษณ์ และการทดสอบทางจิตวิทยาไม่พบอาการวิกลจริต
บทความโดยศาสตราจารย์ แพทย์หญิงสุวัทนา อารีพรรค