ท่ามกลางความท้าทายทางเศรษฐกิจในปัจจุบัน สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ส.อ.ท.) ได้เสนอมาตรการเชิงรุกเพื่อบรรเทาภาระค่าไฟฟ้าที่กำลังส่งผลกระทบต่อทั้งภาคอุตสาหกรรมและประชาชนทั่วไป โดยมีเป้าหมายชัดเจนในการผลักดันให้ค่าไฟฟ้างวดใหม่ (กันยายน-ธันวาคม 2568) ลดลงเหลือไม่เกิน 3.70 บาทต่อหน่วย
ปัญหา “ไขมัน” ในโครงสร้างค่าไฟฟ้า
นายอิศเรศ รัตนดิลก ณ ภูเก็ต รองประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย ได้ใช้คำเปรียบเทียบที่น่าสนใจเกี่ยวกับสถานการณ์ค่าไฟฟ้าในปัจจุบัน โดยกล่าวถึง “ไขมัน” ที่แฝงอยู่ในโครงสร้างค่าไฟฟ้า ซึ่งเป็นต้นเหตุของราคาที่สูงเกินความจำเป็น ส.อ.ท. เห็นว่าการแก้ปัญหาที่ยั่งยืนต้องอาศัยความกล้าในการตัดสินใจลดไขมันที่ต้นเหตุ ไม่ใช่เพียงแค่การโยกตัวเลขหรือแก้ปัญหาเฉพาะหน้าเท่านั้น
ที่ผ่านมา การลดไขมันจากเงินลงทุนที่ไม่ได้ใช้ตามแผนลงทุนจากการไฟฟ้าทั้งสามแห่ง (Claw back) ในงวด 2/68 นับว่าเป็นก้าวย่างที่ถูกทิศทาง แต่นายอิศเรศเน้นย้ำว่ากระบวนการนี้ควรดำเนินการอย่างต่อเนื่องทุกปี โดยไม่ต้องรอการปรับค่าไฟฟ้าฐานทุก 5 ปี เพื่อลดภาระค่าไฟฟ้าที่แฝงอยู่ในระบบเศรษฐกิจของประเทศ
ทบทวนราคาก๊าซธรรมชาติและนโยบาย Pool Gas
ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งที่ส่งผลต่อค่าไฟฟ้าคือราคาก๊าซธรรมชาติ (NG) ที่สูงเกินไป ส.อ.ท. เสนอให้แก้ปัญหาที่ต้นเหตุแทนที่จะใช้วิธีโยกภาระค่า LNG นำเข้าราคาแพงให้ภาคส่วนใดภาคส่วนหนึ่งรับผิดชอบ โดยเฉพาะในช่วงวิกฤติเศรษฐกิจเช่นปัจจุบัน
คณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) ได้ยื่นหนังสือนโยบาย Pool Gas ถึงนายกรัฐมนตรีแพทองธาร ชินวัตร เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2568 เพื่อเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาดังกล่าว
ทบทวนการรับซื้อพลังงานหมุนเวียน
ส.อ.ท. ยังเสนอให้รีบทบทวนหรือยับยั้งการเดินหน้ารับซื้อพลังงานหมุนเวียน (Big Lot) ที่ใช้ราคาเป้าหมายตามประกาศของคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) ซึ่งแพงกว่าราคาตลาดในเวลาเดียวกัน แม้จะถูกกฎหมายแต่ไม่เหมาะสมเพราะจะเป็นภาระของประเทศในระยะยาว นายอิศเรศเสนอให้หาทางออกด้วยการหารือกับผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย
ข้อเสนอเชิงนโยบายในระยะต่อไป
สภาอุตสาหกรรมฯ ได้เสนอแนวทางปฏิรูปการจัดหาพลังงานไฟฟ้าหลายประการ ได้แก่:
- การประกวดราคา: ควรใช้วิธีประกวดราคาเพื่อให้ได้ผู้ชนะที่เสนอราคาต่ำสุด แทนการกำหนดราคาเป้าหมายแบบเดิม พร้อมให้คะแนนเชิงเทคนิคประกอบ
- รัฐเป็นผู้จัดหาที่ดิน: สำหรับกรณีพลังงานแสงอาทิตย์หรือพลังงานลม ภาครัฐควรเป็นผู้จัดเตรียมที่ดินทั้งบนบกหรือบนน้ำที่มีอยู่แล้ว เช่น ที่ดินของกรมธนารักษ์ ที่ดินของการรถไฟ หรือในคลองชลประทานต่างๆ แล้วให้เอกชนมาแข่งขันการสร้างโรงไฟฟ้า แทนการใช้ที่ดินที่เอกชนจัดหามาเอง ซึ่งมีราคาแพงและส่งผลให้ต้นทุนโรงไฟฟ้าสูงขึ้น
- ทบทวนราคารับซื้อไฟฟ้า: ควรทบทวนให้ราคารับซื้อไฟฟ้าสำหรับโรงไฟฟ้า Adder เดิมที่คืนทุนไปแล้วมีความเหมาะสมมากขึ้น หรือหากจำเป็นอาจต้องเจรจายกเลิกสัญญาที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อประเทศในระยะยาว
การมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน
นายอิศเรศย้ำว่า ภาคเอกชนต้องการเห็นนโยบายพลังงานและค่าไฟฟ้าที่เป็นเชิงรุกและแก้ปัญหาที่ต้นเหตุด้วยยุทธศาสตร์ที่มีประสิทธิภาพ โดยควรประสานงานอย่างใกล้ชิดและเปิดใจรับฟังความคิดเห็นจากทุกภาคส่วนอย่างเหมาะสม เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและความร่วมมือที่ดีในการขับเคลื่อนประเทศไปข้างหน้า ท่ามกลางวิกฤติเศรษฐกิจของโลกและของประเทศในปัจจุบัน
ผลกระทบต่อเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม
ต้นทุนพลังงานเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคอุตสาหกรรมไทย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานสูง เช่น อุตสาหกรรมเหล็ก อุตสาหกรรมปิโตรเคมี และอุตสาหกรรมอาหาร การลดภาระค่าไฟฟ้าจึงไม่เพียงช่วยลดต้นทุนการผลิตเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อการตัดสินใจลงทุนของนักลงทุนทั้งในและต่างประเทศ
นอกจากนี้ ค่าไฟฟ้าที่สูงยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อค่าครองชีพของประชาชน ซึ่งในภาวะเศรษฐกิจชะลอตัวเช่นนี้ การลดภาระค่าใช้จ่ายด้านพลังงานจะช่วยเพิ่มกำลังซื้อและกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศได้อีกทางหนึ่ง
บทสรุป
ข้อเสนอของสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยในการทบทวนแผนลงทุนและการชะลอการรับซื้อไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนในราคาสูง สะท้อนให้เห็นถึงความพยายามในการแก้ไขปัญหาค่าไฟฟ้าอย่างยั่งยืน โดยมุ่งเน้นการแก้ไขที่ต้นเหตุของปัญหา ไม่ใช่เพียงการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า
การผลักดันให้ค่าไฟฟ้าลดลงเหลือไม่เกิน 3.70 บาทต่อหน่วยจะเป็นการบรรเทาภาระทั้งของภาคอุตสาหกรรมและประชาชน ซึ่งจะส่งผลดีต่อเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ อย่างไรก็ตาม การดำเนินการตามข้อเสนอเหล่านี้จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหน่วยงานกำกับดูแลด้านพลังงานและการไฟฟ้าทั้งสามแห่ง เพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืนในระยะยาว
